- Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Kazakistan temasları kapsamında iki ülkearasında çeşitli sektörlerde 590 milyon dolarlık yatırım anlaşması imzalandı. - Cumhurbaşkanı Erdoğan, Kazakistan‘la ikili ticaret hacmi için 5 milyar dolar hedefini açıkladı. - Kazakistan Cumhurbaşkanı Nazarbayev imzalanan “Yeni Sinerji-Ortak Ekonomi Programı 2017-2020 Eylem Planı Protokolü”nün 26 yatırım projesi içerdiğini ifade etti.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın, Kazakistan temasları kapsamında iki ülke işadamları arasında yatırım anlaşmaları imzalandı. Bu kapsamda Kazakistan ile Türkiye arasında 590 milyon dolarlık yatırım anlaşması gerçekleşti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan’ın katıldığı, Kazakistan Astana’da toplanan İslam Ülkeleri Zirvesi sırasında, Türk Delegasyonu ile Kazakistan yetkilileri arasında iki ülke ekonomik ilişkileri gözden geçirildi. Bu görüşmelerde Türk Heyetine Ekonomi Bakanı Nihat Zeybekçi Kazakistan Heyetine Kazakistan Cumhuriyeti Yatırım ve Kalkınma Bakanı Jenis Kasımbek başkanlık etti. Çalışmalar sonunda, 2015 yılında iki ülke arasında mutabakat sağlanan ortak sinerji eylemi güncellenerek, 2017-2020 dönemini kapsayan Türkiye-Kazakistan “Yeni Sinerji” ortak eylem planı imzalandı. İki Cumhurbaşkanı düzenledikleri ortak basın toplantısında ekonomik işbirliğine ilişkin önemli mesajlar verdi.
5 milyar dolarlık ticaret hacmi hedefi
Erdoğan, Türkiye ile Kazakistan arasındaki siyasi, askeri, ticari, kültürel, ekonomik ilişkileri her geçen gün artırmanın gayreti içinde olduklarını belirterek, “Tabii şu anda aramızdaki ticari ilişkiler yaklaşık 2 milyar dolar civarında. Bunu yeterli bulmuyoruz. Azmimiz bunu bir an önce 5 milyar dolara ulaştırmak. Kazakistan ve Türkiye’de bu potansiyel mevcut” diye konuştu.
Astana’ya Türk imzası
Cumhurbaşkanı Erdoğan, “Kazakistan, Orta Asya’da ekonomik ve ticari işbirliğimiz bakımından önem ve öncelik verdiğimiz bir ülke. Astana’nın inşası başta olmak üzere Kazakistan’daki birçok proje Türk firmaları tarafından hayata geçirilmektedir. Firmalarımızın başarı grafiklerini her geçen gün yükselterek bu güvene layık bir performans sergilediklerine inanıyorum” dedi.
Ticaret artırılacak
İki ülke arasında ticarete daha da büyük ivme kazandırma amacı güdüldüğünü belirten Kazakistan Cumhurbaşkanı Nursultan Nazarbayev de “Bunun 26 yatırım projesini de içerdiğini belirtmek gerekir. Türkiye’nin tekstil, gıda, madencilik, sanayi, inşaat, elektronik, tarım, ziraat ve turizm alanlarındaki imkân ve tecrübelerini gözden geçirmek üzere anlaştık. Bu konularda talimatlar verildi” diye konuştu.
Nazarbayev, Türk sermayesinin katılımıyla bin 600’ü aşkın firmanın ülkede çalıştığını belirterek, bu firmaların Kazakistan’da 20 milyar dolara yakın tutarda müteahhitlik işleri yaptığını söyledi. Kazakistan ve Türkiye’nin tarihteki İpek Yolu üzerinde bulunan ülkelerden olduğunu belirten Nazarbayev, “Ülkelerimiz bugün de doğu ve batı arasındaki köprü vazifesini sürdürmektedir. Türkiye’nin altyapısı gelişmiş, büyük önem arz eden transit bir ülke olduğu herkesçe bilinen bir gerçektir. Bunu göz önünde bulundurarak Türkiye tarafını Kazakistan’ın taşımacılık potansiyelini birlikte geliştirmeye davet ettim” ifadelerini kullandı. Kazak lider Nazarbayev, Cumhurbaşkanı Erdoğan ile görüşmelerinde yeni sinerji ortak ekonomik program ve bunun çerçevesinde Kazakistan- Türkiye sanayi bölgelerini koruma konularının masaya yatırıldığını kaydetti.
Hangi sektörler var?
Kazakistan Başbakanlığı tarafından yapılan açıklamada, Kazakh İnvest Milli Şirketi ile Çalık Holding, Yıldırım Holding, Yıldızlar SSS Holding, Agrobest Group ve diğer Türk şirketleri arasında toplam 590 milyon dolarlık yatırım anlaşmalarının yapıldığı bildirildi.
Anlaşmaların Kazakistan’da inşaat malzemeleri, makine üretimi, kimya işletmeciliği, metalurji ve enerjinin üretimini öngördüğü kaydedildi.
590 milyon dolarlık anlaşma
Basın toplantısı öncesinde iki liderin huzurunda iki ülke arasındaki protokoller imzalandı. “Türkiye- Kazakistan Hükümetleri arası Karma Ekonomik Komisyonu Onuncu Dönem Toplantısı Protokolü” ile “Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı ile Kazakistan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı himayelerinde oluşturulan “Yeni Sinerji-Ortak Ekonomi Programı 2017-2020 Dönemi Eylem Planı Protokolü”ne imza atıldı.
“Büyük Almatı Çevre Yolu İnşaatı ve İşletmesi ile ilgili Alsim Alarko, Avrupa İmar ve Kalkınma Bankası ve Kazakistan Cumhuriyeti Yatırım ve Kalkınma Bakanlığı Arasındaki Mutabakat Zaptı imzalandı. Kazakistan Başbakanlığı tarafından yapılan açıklamada Türk şirketleri ile toplam 590 milyon dolarlık yatırım anlaşmalarının yapıldığı bildirildi. Kazakistan’da Türk şirketlerinin 667,5 milyon dolarlık 18 yatırım projesinin hayata geçirdiğine vurgu yapılan açıklamada, ileriki süreçte 10 projenin daha devreye alınacağı hatırlatıldı.
Cumhurbaşkanı Erdoğan eşi Emine Erdoğan’la birlikte yaptığı ziyaret kapsamında Astana EXPO 2017 Uluslararası Enerji Fuarı’na da katıldı.
“YENİ SİNERJİ ORTAK EKONOMİ PROGRAMI”
“Yeni Sinerji-Ortak Ekonomi Programı 2017-2020 Dönemi Eylem Planı kapsamında iki ülke arasında ticaret ve yatırım; Sanayi, madencilik, teknik düzenlemeler, standardizasyon ve metroloji; ulaştırma alanlarında kapsamlı işbirliği konuları belirlenmiş bulunuyor. Bu kapsamda başlıca 13 faaliyet başlığı bulunuyor.
Belirlenen işbirliği konularında yürütülecek faaliyetlerde Ekonomi Bakanlığı, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı, ticaret müşavirlikleri, KOSGEB, Dış Ekonomik İlişkiler Kurulu (DEİK), Türk Standartları Enstitüsü (TSE) gibi kurum ve kuruluşlara önemli görevler düşüyor.
Program kapsamında iki ülkesinde halen toplam milyon 118 milyon dolar tutarlı 13 proje devam ederken, geleceğe dönük olarak belirlenen 13 projeden 10’unun toplam tutarı 781 milyon dolara ulaşıyor, 3 projenin ise tutarlarının belirlenmesi çalışmaları ise sürüyor.
Yeni Sinerji Ortak Ekonomi Programı 2017-2020 Dönemi Eylem Planı
FAALİYETLER |
SORUMLU TÜRK KURULUŞ |
SORUMLU KAZAK KURULUŞ |
DÖNEM |
Ticaret ve yatırım alanında işbirliği |
|||
İki ülke yatırımcılarının karşılaşabileceği sorunların çözümünde yürürlükteki mevzuatlar çerçevesinde ilgili kurum ve kuruluşlarca destek sağlanması |
Ekonomi Bakanlığı, Ticaret Müşavirlikleri |
Yatırım ve Kalkınma Bakanlığı |
Sürekli |
KOSGEB ve DAMU Girişimciliği Geliştirme Fonu A.Ş. arasında 25 Kasım 2011'de imzalanan mutabakat zaptı çerçevesinde yürütülen ortak çalışmaların sürdürülmesi |
KOSGEB |
Bayterek A.Ş., DAMU |
Sürekli |
1992 tarihli Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması Anlaşmasının yerini almak üzere eni bir YKTK Anlaşması için yakın bir gelecekte müzakerelerin yeniden başlatılması için çaba gösterilmesi |
Ekonomi Bakanlığı |
Yatırım ve Kalkınma Bakanlığı |
2017-2018 |
Hizmet ticareti anlaşmasının sonuçlandırılmasına yönelik istikşafi danışmaların yapılması |
Ekonomi Bakanlığı |
Ulusal Ekonomi Bakanlığı |
2017-2018 |
İki ülke arasında gerçekleştirilecek ortak yatırımlara yönelik iş ve yatırım forumlarının düzenlenmesi |
Ekonomi Bakanlığı, DEİK |
Yatırım ve Kalkınma Bak., "Kazak İnvest" A.Ş., ATAMEKEN |
Sürekli |
Yatırım teşvikleri konusundaki tecrübeler ile büyük yatırım projelerine ilişkin bilgilerin teatisi |
Ekonomi Bakanlığı |
Yatırım ve Kalkınma Bakanlığı "Kazakh İnvest" AŞ. |
Sürekli |
Türkiye'deki serbest bölgeler, sanayi ve organize sanayi bölgeleri uygulamalarını yerinde incelemek ve ilgili mevzuat hakkında bilgi vermek amacıyla bir Kazakistan heyetinin Türkiye ziyareti |
Ekonomi Bakanlığı |
Yatırım ve Kalkınma Bakanlığı, "Kazakh Invest" A.Ş. |
2017 |
Kazakistan'da Türk-Kazak Sanayi Bölgelerinin kurulması ve işletilmesine yönelik çalışmaların hızlandırılması |
Ekonomi Bakanlığı |
Yatırım ve Kalkınma Bakanlığı, yerel yönetimler |
2017-2018 |
Sanayi, madencilik, teknik düzenlemeler, standardizasyon ve metroloji alanında işbirliği |
|||
Kazakistan'ın yer altı kaynaklarının kullanımı alanında Türk yatırımcılarla işbirliğinin geliştirilmesi |
Ekonomi Bakanlığı |
Yatırım ve Kalkınma Bakanlığı |
Sürekli |
"Sanayi 4.0" çerçevesinde iki ülke arasında işbirliği imkanlarının araştırılması |
Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı |
Yatırım ve Kalkınma Bakanlığı, Kazakistan Sanayi Geliştirme Ens. |
Sürekli |
TSE ile KASMEMST arasında sonuçlandırılmış işbirliği mutabakat zaptı çerçevesinde işbirliğinin geliştirilmesi |
TSE |
Yatırım ve Kalkınma Bakanlığı |
Sürekli |
Teknik düzenlemeler, standardizasyon, uygunluk değ., akreditasyon ve metroloji alanlarında Türk Konseyi platformunda yürütülen çalışmaların devam ettirilmesi |
Ekonomi Bakanlığı |
Yatırım ve Kalkınma Bakanlığı |
Sürekli |
Ulaştırma alanında işbirliği |
|||
Kombine yük taşımacılığı Anlaşması'nın imzalanması amacıyla 2.tur teknik müzakerelerin Türkiye'de gerçekleştirilmesi |
Ekonomi Bakanlığı, Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı |
Yatırım ve Kalkınma Bakanlığı, Kazakistan Demir Yolları |
2017-2018 |
Yeni Sinerji Programı kapsamında devam eden projeler
PROJE |
TUTAR (Milyon $) |
BÖLGE |
UYGULAMA DÖNEMİ |
Bitki koruma ürünleri üretimi |
32 |
Almatı |
2017-2018 |
Şekerleme üretimi |
20 |
Almatı |
2017 |
Katı ve sıvı su yalıtım malzemeleri üretimi |
15 |
Mangıstav |
2017-2018 |
Akaryakıt pompası imalatı |
10 |
Güney Kazakistan, Kazak-Türk OSB |
2017-2018 |
Çok katlı otopark inşası ve işletilmesi |
8 |
Astana |
2017-2018 |
Galvanizli üretim tesisi kurulması |
8 |
almatı |
2017-2018 |
Büyükbaş hayvanlar için yem amaçlı bitki üretimi |
6 |
Almatı |
2017-2019 |
Eğlence merkezleri kurulması |
5 |
Atırav, Aktav, Astana, Almatı, Kızılorda |
2017-2018 |
Plastik profil ve yarı saydam konstrüksiyon üretimi |
5 |
Güney Kazakistan, Kazak-Türk OSB |
2017-2018 |
Kauçuk ürünleri üretimi |
3,5 |
Güney Kazakistan, Kazak-Türk OSB |
2017-2018 |
Karton kağıt üretimi |
2 |
Güney Kazakistan, Ontusik OSB |
2017 |
Kurşun konsantresi |
2 |
Güney Kazakistan, Kazak-Türk OSB |
2017-2018 |
Tarımsal ürün yetiştirilmesi ve işlenmesi |
1,5 |
Güney Kazakistan eyaleti |
2017-2018 |
Program kapsamında geleceğe dönük projeler
PROJE |
TUTAR (Milyon $) |
BÖLGE |
UYGULAMA DÖNEMİ |
Soda külü üretimi |
220 |
Jambul eyaleti |
2017-2020 |
Enerji gaz santralinin inşası, seramik döşeme üretimi, katı maden yataklarının geliştirilmesi |
150 |
Kızılorda, Güney Kazakistan eyaleti |
2017-2020 |
Ahşap panel üretimi |
150 |
Öktöbe eyaleti |
2017-2020 |
Çelik kütük üretimi |
125 |
Aktöbe |
2017-2019 |
Bariyer çit üretimi |
20 |
Belirleniyor |
2017-2020 |
Maden tetkik ve arama işleri |
10 |
Aktöbe, Karagındı, Pavlodar, Kostanai ve Doğu Kazakistan Eyaleti |
2017-2020 |
Katı maden yataklarının tetkiki, geliştirilmesi ve işlenmesi |
100 |
Belirleniyor |
2017-2020 |
Çift cam pencere üretimi |
2 |
Güney Kazakistan Eyaleti |
2017-2018 |
Gaz sayaçları üretimi |
2 |
Almatı şehri |
2017-2018 |
Tarım makinaları ekipman üretimi |
2 |
Kuzey Kazakistan Eyaleti |
2017-2018 |
Mevcut bir hastanenin uluslararası standartlara yükseltilerek işletilmesi |
belirleniyor |
Astana şehri |
2017-2018 |
Gıda ürünleri imalatı |
belirleniyor |
Belirleniyor |
2017-2019 |
Deri ürünleri imalatı |
belirleniyor |
Güney Kazakistan Eyaleti, Ontusik OSB |
2017-2018 |